"Dwa księżyce" Maria Kuncewiczowa

AUTOR: Maria Kuncewiczowa

TYTUŁ: Dwa księżyce

SERIA/CYKL: Marginesy Klasycznie

WYDAWNICTWO: Marginesy, Warszawa 2025 r.

OKŁADKA: twarda, stron: 288.

Z okładki:

Dwa światy pod jednym niebem.

Międzywojenny Kazimierz nad Wisłą. Tu zderzają się różne kultury, historie, a także przeszłość z teraźniejszością. Maria Kuncewiczowa odmalowuje niezwykłą atmosferę miasteczka pełnego artystów i dziwaków, przyjezdnych i miejscowych, Polaków i Żydów. Dla jednych Kazimierz to romantyczny krajobraz wakacyjnej sielanki i plenerów malarskich, dla pozostałych – świadek trudów codzienności. W opowiadaniach pisarka uwieczniła epokę, którą bezpowrotnie zakończyła druga wojna światowa.

Kuncewiczowa po raz pierwszy odwiedziła Kazimierz Dolny w latach dwudziestych XX wieku. W roku 1938 otrzymała honorowe obywatelstwo tego miasta za jego rozsławienie – a przyczyniły się do tego w dużej mierze Dwa księżyce. Po wojnie zbiór uzupełniono o kolejne teksty. Niniejsze wydanie opatrzono zaś wstępem Marty Strzeleckiej.

W 1993 roku Andrzej Barański wyreżyserował film pod tym samym tytułem, inspirowany opowiadaniami Kuncewiczowej. Zagrała w nim plejada wybitnych aktorów, między innymi Krzysztof Kolberger, Artur Barciś, Jan Frycz, Anna Polony, Stanisława Celińska, Krystyna Feldman, Joanna Szczepkowska, Beata Tyszkiewicz, Henryk Bista czy Franciszek Pieczka.

Moje ostatnie spotkanie z prozą Marii Kuncewiczowej miało miejsce bardzo dawno temu, bodajże w liceum, wtedy byłam bardzo ambitną czytelniczką i kochałam czytać klasykę. Gdy dostałam propozycję recenzji z wydawnictwa Marginesy, pomyślałam, że to znakomita okazja, by wrócić do dawnych, bardzo dobrych pisarzy polskich. Nie zawiodłam się, bo to bardzo piękna książka. Chce się ją czytać i poznawać nowych bohaterów opowiadań. Każdy jest inny, wyjątkowy, ma swoje radości smutki, problemy dnia codziennego, inne niż my mamy.

Akcja opowiadań toczy się w dwudziestoleciu międzywojennym w Kazimierzu Dolnym i dotyczy każdej warstwy społecznej. Znajdziemy tu chłopów, kupców, tragarzy, robotników, a z drugiej strony artystów, którzy są tylko na chwilę, by złapać natchnienie, oddech. Miejscowi i przyjezdni, prości ludzie i elita, i to dla nich świecą te dwa księżyce.

Język autorki jest zarazem piękny i prosty, naśladujący ludzi z gminu. Czuć poetyckość w opisach przyrody, opisach ludzkich uczuć. Kuncewiczowa to dobra obserwatorka ludzkiego życia. Te czasy odeszły bezpowrotnie, dobrze, że można do nich wrócić poprzez literaturę i sztukę.

 Oprócz serii opowiadań: Dwa księżyce, czytelnicy otrzymali także: Z kazimierskiej teki- pogłębiony obraz kazimierskiego społeczeństwa, gdzie przeplatają się różne kultury, narodowości(Żydzi i Polacy), warstwy społeczne i potrafią ze sobą współistnieć. Opowiadania te wzbudzają refleksje, uśmiech, a także wzburzenie na  podłe zachowanie niektórych. Poznamy całe spektrum charakterów, osobowości z tego małego, urokliwego miasteczka.

Warto i serdecznie polecam zapoznać się z tymi perełkami znakomitej literatury w tak pięknym wydaniu. Okładka prosta, a jednocześnie  klimatyczna, w twardej oprawie. Pięknie się prezentuje.

                                                                                               Maa

Moja ocena 10.

Dziękuję wydawnictwu Marginesy za tak wartościową i piękną książkę.